Równo 80 lat temu, 17 listopada 1942 roku, kobiecy oddział Armii Krajowej zajmujący się dywersją i sabotażem wysadził tory na trasie z Radomia do Terespola, co doprowadziło do wykolejenia się pięciu pociągów.

Oddział „Dysk” (Dywersja i Sabotaż Kobiet) powstał jesienią tego roku w ramach reorganizacji założonego dwa lata wcześniej Kobiecego Patrolu Minerskiego po jego przeniesieniu do Warszawskiego Okręgu AK. Komendantem oddziału została wówczas major Wanda Gertz, jedna z nielicznych ówczesnych kobiet-oficerów, znana ze służby w Legionach oraz dowodzenia Ochotniczą Legią Kobiet podczas wojny z bolszewikami.

Na początku roku 1943 „Dysk” uległ kolejnej reorganizacji, dokonano podziału na grupy dywersyjne, sabotażowe i łącznościowe. Oddział dysponował czternastoma pistoletami oraz materiałami wybuchowymi, oprócz akcji na trasie Radom-Terespol odpowiadał za likwidację dwóch agentek Gestapo w ramach Akcji „C”, inwigilację Kutschery oraz brał udział w akcji „Wilanów” (odwecie na volksdeutschach za kolaborację).

Kobiecy oddział dywersyjno-sabotażowy uczestniczył też w powstaniu warszawskim w szeregach Zgrupowania „Radosław”. Podczas pełnienia służby łącznościowej, sanitarnej i obserwacyjnej zginęło 11 żołnierek „Dysku”.

Zobacz również: