Po ponad 150 latach dokument traktujący o założeniu Zamościa powróci na własność miasta.

„Ten bezcenny dokument, datowany na 10 kwietnia 1580 r. i podpisany przez założyciela Zamościa – kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamojskiego – stanowi wspaniałe świadectwo formalnych początków miasta idealnego, będącego perłą Rzeczypospolitej doby renesansu. Jego rozpoznanie podczas prac inwentaryzacyjnych w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie stało się sensacyjną niespodzianką i sprawiło radość wielu archiwistom i historykom” – napisał prof. Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Akt lokacyjny do 1811 roku był przechowywany w zamojskim Ratuszu. Gdy podjęto decyzję o rozbudowie zamojskiej twierdzy, trafił do Szczebrzeszyna, a stamtąd – w 1843 r. do Archiwum Akt Dawnych w Lublinie.

Ostatnio przechowywany był w zbiorze pergaminów w krakowskim Archiwum Narodowym, skąd został przetransportowany kilka dni temu do Archiwum Państwowego w Zamościu.

Nie jest to jednak jedyny dokument przechowywany w Archiwach Państwowych świadczący o historii Zamościa i okolicy. Miasto zostało w roku 1589 stolicą założonej przez jego właściciela Ordynacji Zamojskiej – kompleksu dóbr ziemskich, który w szczytowym okresie funkcjonowania obejmował 371 tys. ha, w tym 8 miast (Zamość, Goraj, Janów, Kraśnik, Krzeszów, Szczebrzeszyn, Tarnogród, Tomaszów) i 157 innych miejscowości.

Akta Ordynacji Zamojskiej – oryginalne, prywatne archiwum gospodarcze Zamoyskich – przechowywane są w Archiwum Państwowym w Lublinie i w 2021 roku zostały wpisane na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata.

źródło: l24.lt

Zobacz również: