Michał Tyszkiewicz, pochodzący ze słynnego litewskiego rodu Tyszkiewiczów herbu Leliwa drugi ordynat birżański, zmarł w Rzymie 125 lat temu – 18 listopada 1897 roku.

Urodzony pod koniec 1828 roku w Wołożynie (ob. obwód miński Białorusi), kształcił się domowo pod kierownictwem akademika Adama Jochera oraz w jednym z wileńskich gimnazjów. Swoją pierwszą podróż odbył w wieku 32 lat do afrykańskiej Algierii, potem spędził jeszcze rok w Egipcie, gdzie obserwował budowę Kanału Sueskiego oraz intensywnie polował na zwierzynę.

Był wówczas jedynym Europejczykiem, któremu udało się uzyskać od egipskiego wicekróla zgodę na prowadzenie poszukiwań archeologicznych na terenie całego kraju oraz jedynym Polakiem który tego typu badania prowadził pod własnym nazwiskiem. Tyszkiewiczowi udało się odkryć 800 obiektów, m.in. pozłacane naczynia, figurki bożków oraz nieotwierany wcześniej grobowiec z X wieku p.n.e., w którym znajdowały się dwie mumie i papirus Księgi Umarłych piastunki Kai.

Kolekcja ta została rozdzielona pomiędzy paryski Luwr oraz prywatne dworkowe muzea Tyszkiewiczów na obecnej Litwie i Białorusi. Wkrótce potem zajął się wykopaliskami archeologicznymi we Włoszech, poszukując śladów po antycznym Rzymie. Musiał je porzucić na początku lat 70. z powodu pogarszającego się reumatyzmu oraz zmiany klimatu politycznego w jednoczącej się Italii, w której jednak pozostał do końca życia.

Zobacz również: