8 czerwca 1945 roku, zaledwie miesiąc po zakończeniu II wojny światowej, oddział NSZ dowodzony przez kapitana Żubryda dokonał rajdu na sanockie więzienie NKWD.
Budynek przy ulicy Kościuszki 4 został przejęty przez sowiecką bezpiekę jeszcze w 1944 roku, tuż po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną. Przetrzymywano tam działaczy podziemia niepodległościowego z AK, Narodowej Organizacji Wojskowej oraz Młodzieży Wielkiej Polski.
Kapitan Antoni Żubryd, pochodzący z Sanoka przedwojenny podoficer i dowódca Samodzielnego Batalionu Operacyjnego NSZ „Zuch”, prowadził wówczas podwójną konspirację, będąc funkcjonariuszem PUBP. Po zdemaskowaniu przez rzeszowskie UB doprowadził do nieobecności większości sanockich funkcjonariuszy bezpieki i pod pozorem odejścia ze służby uwolnił kilku członków partyzantki, zabrał broń z posterunku i wraz z oddziałem oddalił się w kierunku na Krosno.
Batalion Żubryda został rozbity pod koniec czerwca następnego roku. Sam kapitan poniósł zdradziecką śmierć 24 października z rąk Jerzego Wolena, agenta UB w szeregach konspiracji antykomunistycznej. Wraz z nim zginęła jego żona Janina Żubryd, będąca w ósmym miesiącu ciąży. Ich syn, pięcioletni Janusz, został wypuszczony z więzienia miesiąc później.
Zobacz również :