Aleksander I, jako król Polski, podpisał Ustawę konstytucyjną Królestwa Polskiego 207 lat temu, 27 listopada 1815 roku. Oznaczało to uzyskanie przez dokument mocy prawnej na zasadzie oktrojowania.

Zgodnie z zapisami konstytucji, Królestwo Polskie, powstałe w wyniku obrad kongresu wiedeńskiego po wojnach napoleońskich, było monarchią konstytucyjną w unii personalnej z Imperium Rosyjskim, której polityka zagraniczna podporządkowana był rosyjskiej. Jednak parlament, armia, aparat urzędniczo-administracyjny oraz prawo i sądy pozostawały odrębne i niezależne od państwa rosyjskiego.

Król miał pełnić rolę władzy wykonawczej, zwołującej sejmy, wyznaczającej Namiestnika Królestwa, powołującej ministrów oraz senatorów, mogącej zawierać umowy międzynarodowe i decydować o stanie wojny oraz dysponującej prawem sankcji wobec ustaw i uchwał sejmowych.

Sejm składał się z Izby Poselskiej oraz Senatu. Izba samodzielnie uchwalała ustawy dotyczące administracji, sądownictwa i spraw cywilnych, mogła składać petycje oraz z woli monarchy wydawała akty prawne w kwestiach podatkowych, monetarnych oraz wojskowych. Za to Senat miał taką samą inicjatywę ustawodawczą, prawo do przeprowadzania rugów oraz był sądem sejmowym.

Konstytucja Królestwa Polskiego była na tle ponapoleońskiej Europy uważana za najbardziej liberalną, dawała Kongresówce większą swobodę zarządzania w władzy niż w samej Rosji. Została zastąpiona tzw. Statutem Organicznym przez Mikołaja I w 1832 roku, po upadku powstania listopadowego.

Zobacz również: