Wileński Urząd Wojewódzki wydał decyzję o zawieszeniu Towarzystwa Szkoły Białoruskiej 2 grudnia 1936 roku – 86 lat temu.

Organizacja powstała z inicjatywy białoruskiego działacza społecznego i niepodległościowego Bronisława Taraszkiewicza w 1921 roku. Działała na Kresach Północno-Wschodnich II RP,  jej celem było wspieranie białoruskiej oświaty za pomocą szkół ludowych, seminariów nauczycielskich, zwalczaniem analfabetyzmu, wydawanie białoruskojęzycznej literatury. Działalność statutowa Towarzystwa w tej formie zaakceptowana została przez władze polskie dopiero pięć lat później.

Kierownictwo Towarzystwa składało się przede wszystkim z członków Białoruskiego Komitetu Narodowego, więc organizacja siłą rzeczy miała po części naturę polityczną. TBS utrzymywało się ze składek członkowskich oraz dobrowolnych datków przekazywanych na poczet jego działalności. W roku 1926 przejęte zostało Białoruską Włościańsko-Robotniczą Hromadę, co poskutkowało tendencjami komunistycznymi.

Fakt ten był podstawą podjęcia akcji przez władze polskie przeciwko TBS. W Towarzystwie doszło do rozłamu na frakcję pro polityczną oraz opowiadającą się za oparciem działania jedynie na płaszczyźnie kulturalno-oświatowej. Konflikt wewnętrzny znacznie osłabił pozycję TBS w terenie i ograniczył ją do województwa wileńskiego.

TBS próbowało jeszcze współpracować z Białoruskim Instytutem Gospodarki i Kultury, jednak polskie władze podejrzewając obie organizacje o powiązania z komunistami zawiesiły ich działalność, a w styczniu 1937 roku ogłosiły ich rozwiązanie.

Zobacz również: