Dymsza – obrońca polskości w rosyjskiej Dumie

You are currently viewing Dymsza – obrońca polskości w rosyjskiej Dumie

Lubomir Dymsza, docent prawa na uniwersytecie w Petersburgu oraz polski działacz społeczno-polityczny, zmarł w Piotrogrodzie 107 lat temu – 1 grudnia 1915 roku.

Urodzony w majątku Zdaniszki (ob. okręg telszański Litwy) w 1860 roku w rodzinie powstańca styczniowego. Po ukończeniu mitawskiego gimnazjum niemieckiego rozpoczął studia prawnicze (specjalizacja prawo państwowe oraz ekonomia) na Uniwersytecie Petersburskim, które ukończył w 1883 roku i pozostał na uczelni.

Aktywnie działał w petersburskiej dumie miejskiej, zasiadał w Rzymskokatolickim Towarzystwie Dobroczynności. Kandydował w 1905 roku do I Dumy Państwowej z guberni siedleckiej, mimo poparcia Henryka Sienkiewicza nie uzyskał mandatu. Blokowali go przede wszystkim endecy, walczący o głosy wśród Polaków na wsi. Dopiero za III kadencji Dumy Dymszy udało się do niej dostać i wejść do endeckiego koła polskiego.

Z mównicy poselskiej otwarcie krytykował przywileje cerkwi oraz sztuczne budowanie jej obecności w Królestwie Polskim o podłożu politycznym, adresował również kwestie budżetowe czy prawa do nietykalności osobistej. Był autorek jedynej interpelacji Koła Polskiego w tej kadencji Dumy, dotyczącej przejęcia kościołów na Lubelszczyźnie przez cerkiew. Sprzeciwiał się także wyodrębnieniu ziemi chełmskiej z Kongresówki jako osobnej guberni.

Aktywnie działał w licznych komisjach, również w IV Dumie. Po wybuchu Wielkiej Wojny krytykował cenzurę wojskową. 10 lat po śmierci jego szczątki sprowadzono na Powązki.

Zobacz również:

https://www.youtube.com/watch?v=N7-_RolX-Ik
https://www.youtube.com/watch?v=T51Wl7jq_Cs&t=5s
https://www.youtube.com/watch?v=eNSdhq1Q9vI