Jan Stanisławski był malarzem, pedagogiem i wykładowcą sztuki, który pochodził z Kresów dawnej Rzeczpospolitej. Tworzył liczne pejzaże i zaliczał się do reprezentantów polskiego modernizmu.
Urodził się 24 czerwca 1860 roku w Olszanie niedaleko Korsunia. Jego ojcem był Antoni Robert Stanisławski, prawnik i poeta, który był wykładowcą na uniwersytetach w Charkowie i Kazaniu. Jan Stanisławski pobierał nauki w kazańskim gimnazjum, a następnie ukończył studia matematyczne w Warszawie. Początkowo wiązał swoją przyszłość z nauką i w tym wyjechał do Petersburga, gdzie miał kontynuować karierę matematyka w tamtejszym Instytucie Technologicznym. Po kilku miesiącach zmienił jednak plany i powrócił do Warszawy. Postanowił uczyć się malarstwa, co było spowodowane imponującym zbiorem w petersburskim Ermitażu.
Jego mentorem w dziedzinie sztuki malarskiej został Wojciech Gerson, który prowadził prywatną Szkołę Rysunkową. Stanisławski kontynuował naukę w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, którą także porzucił, gdyż miał zastrzeżenia do zbyt sztywnych metod nauczania. Dalszy rozwój warsztatu i talentu następował pod okiem portrecisty Emila Carolusa-Durana w Paryżu. Równolegle wiele podróżował po Europie odwiedzając między innymi Włochy, Hiszpanię, Szwajcarię oraz Austrię. Odbył też wiele wycieczek krajoznawczych po Kresach – zwiedził rejony naddnieprzańskiej Ukrainy. W 1897 roku został nauczycielem akademickim w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Przydzielono mu pracownię malarstwa pejzażowego. Cechował się dużo aktywnością i świeżym spojrzeniem na metody kształcenia studentów. Wprowadził dla studentów obowiązkowe zajęcia w plenerze, które ówcześnie nie były praktykowane.
Twórczość Stanisławskiego skupiała się na malowaniu pejzaży niewielkiego formatu. Nie umieszczał w swoich obrazach ludzi i zwierząt. W jego dziełach pojawiały się rośliny, obszary wiejskie, zjawiska atmosferyczne. Często powracał do tych samych tematów, do których pochodził z innej strony – zmieniając sposób oświetlenia, porę dnia lub pogodę. Cechowało go przywiązanie do szczegółów i posługiwanie się szeroką plamą barwną.
Stanisławski był też aktywnym działaczem artystycznym. Należał do wielu stowarzyszeń oraz tworzył własne. Był założycielem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie. Jako wykładowca akademicki wykształcił wielu utalentowanych artystów.
Zmarł 6 stycznia 1907 roku w Krakowie. Odszedł młodo w wieku 47 lat. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Zobacz również: