Rada Narodowa Pruskich Litwinów wydała akt tylżycki ogłaszający żądanie włączenia Litwy Mniejszej do państwa litewskiego 30 listopada 1918 roku – 104 lata temu.

Nazywana także Litwą Pruską, była częścią niemieckiej prowincji Prus Wschodnich zamieszkaną przede wszystkim przez ludność etniczności litewskiej. Niezależnie od żądania litewskiej rady, konferencja pokojowa w Wersalu wyłączyła tę część ze składu Prus Wschodnich (ziemie na północ od Niemna, miasto Memel oraz tereny wokół niego).

Terytorium to zostało umieszczone pod kuratelą Ligi Narodów jako oddzielny byt administracyjny, który w ramach kontroli międzysojuszniczej powierzono Francji. Z tego powodu akt tylżycki był realnie dokumentem martwym, gdyż ani Rada Narodowa, ani Litwa nie miały możliwości oficjalnego wymuszenia aneksji Litwy Mniejszej na Niemcach pod koniec 1918 roku, a już tym bardziej nie na Francuzach.

W styczniu 1923 roku jednak z powodu „powstania” Memel, jako Kłajpeda, został włączony w skład Republiki Litewskiej. Litwini posłużyli się przy tym sprawdzonym i skutecznym schematem, opierając swoje działania na przykładzie „buntu” Żeligowskiego powołali się na akt tylżycki i na wniosek „powstańców” dokonali aneksji miasta i regionu.

Kłajpeda pozostała w granicach Litwy do 1939 roku, gdy jej przekazanie Rzeszy wymusił Adolf Hitler. Obecnie część obszaru Litwy Pruskiej leży w rosyjskim obwodzie kaliningradzkim.

Zobacz również: