Kołyska polskości [Studio Wschód 14.09.2016]

W Gródku funkcjonuje jedyna polska szkoła na Podolu. Ekipa Studia Wschód gościła w tej miejscowości na inaugurację roku szkolnego. Najnowszy odcinek programu zatytułowany „Kołyska polskości” traktuje właśnie o Gródku. Premiera reportażu już dzisiaj na TVP Polonia o godz. 18.25.

Gródek Podolski zwany MAŁĄ WARSZAWĄ jest znanym ośrodkiem polskości na Ukrainie. Założony w 1362 roku,   przez wieki był siedzibą słynnych  kresowych rodów – Nowodworskich, Mniszków, Potockich.  Największy wpływ na rozwój Gródka miała rodzina Zamojskich, która w XVII stuleciu,  po doszczętnym zniszczeniu miasta przez Turków i Tatarów sprowadziła z Mazowsza i Małopolski  wielu osadników. Nasi Rodacy pokochali te ziemię  i mimo prześladowań nie wyrzekli się wiary ojców i ojczystej mowy. Wytrwali nawet wówczas, kiedy niszczono i zamykano kościoły. Na modlitwach zbierali się  w prywatnych domach i na cmentarzu.    Od 14 lat istnieje w Gródku polska szkoła, która kształci uczniów z całej środkowej Ukrainy. Jest to również najsłynniejsze na Podolu miejsce spotkań naszych Rodaków.

Wokół Gródka zachowało się wiele polskich wsi. Jedną z nich są Oleszkowce – do rewolucji własność rodziny Żurakowskich. Sprowadzeni tu w XVII wieku chłopi z Mazowsza nazywano Mazurami. W latach 30–tych ubiegłego wieku prawie każda polska rodzina była prześladowana. Naszych Rodaków rozstrzeliwano, wywożono do Kazachstanu i na Syberię. Po wojnie niektórzy z nich wrócili na ojcowiznę.  Dzisiaj najstarsze pokolenie Mazurów w Oleszkowcach dożywa swoich dni. Młodzi wyprowadzili się do miasta. Pozostały opuszczone chaty i gospodarstwa. Zamknięto szkołę. Wieś, która trwała przez stulecia – powoli umiera.

Powtórkę obejrzeć będzie można we wtorek o godz. 18 na antenie TVP3 Wrocław.