176 lat temu, 16 listopada 1846 roku, tzw. Rzeczpospolita Krakowska została anektowana przez Cesarstwo Austriackie.

WMK powstało w ramach ustaleń kongresu wiedeńskiego w 1815 roku, jako obszar wydzielony z dawnego Księstwa Warszawskiego i zarządzany wspólnie przez zaborców. Jednocześnie pozostawało poza granicami Austrii, Prus i Rosji, lecz nie miało prawa prowadzenia własnej polityki zagranicznej. W zamian za niewprowadzenie wojsk zaborców na swój teren, Kraków miał zostać neutralny i wydawać zaborcom szpiegów i dezerterów.

Wolne Miasto Kraków stało się po upadku powstania listopadowego i likwidacji odrębności Kongresówki największym ośrodkiem polskiego podziemia niepodległościowego. Na początku 1845 roku w mieście doszło do narady komitetu rewolucyjnego przy udziale delegatów z Poznania, mającej zaplanować powstanie w Krakowie i Wielkopolsce. Większość z nich została potem aresztowana lub emigrowała, więc powstanie wybuchłe w lutym 1846 roku i osłabione rzezią galicyjską nie miało szans na powodzenie.

Władze miasta, na wieść o kapitulacji powstańców i zbliżaniu się wojsk austriackich, chciały poddać Kraków pod władzę rosyjską, jednak Rosjanie przekazali miasto Austriakom. Wkrótce Prusy także wyraziły zgodę na przejęcie pełnej kontroli nad Krakowem przez Austriaków, podpisując konwencję o jego inkorporacji. Uroczystość przejęcia władzy przez cesarza Ferdynanda I odbyła się właśnie 16 listopada.

Zobacz również: