Bitwa stoczona przez IV i VI batalion 1 pułku piechoty Legionów Polskich na podmokłych terenach koło wsi Krzywopłoty w Kongresówce (ob. województwo małopolskie) miała miejsce 18 listopada 1914 roku – 108 lat temu.

1400 legionistów z I Brygady dowodzonych przez kpt. Tadeusza „Wyrwę” Furgalskiego i kpt. Kazimierza „Herwin” Piątka przy wsparciu artylerii kpt. Ottokara Brzozy-Brzeziny okopało się we wsi Bydlin na Wzgórzu Św. Krzyża, nieopodal dawnego zamku, oraz w samych Krzywopłotach. Rosjanie w tym czasie zajmowali pozycje w lesie w pobliżu Smolenia.

Bitwa była wyrównana, jednak zwycięstwo przypadło Legionom, gdyż Rosjanom nie udało się zająć Krzywopłotów i Bydlina. Obie strony poniosły podobne straty: Polacy stracili 46 zabitych (spoczywają na bydlińskim cmentarzu wraz z żołnierzami rosyjskimi i austriackimi) oraz 131 rannych lub wziętych do niewoli. Jednym z poległych legionistów był dowodzący 3. kompanią VI batalionu porucznik Stanisława Paderewski, młodszy przyrodni brat Ignacego Paderewskiego.

Na miejscu spoczynku poległych w 1920 roku z inicjatywy Józefa Piłsudskiego postawiono pomnik w formie krzyża noszącego symbole legionowe. Pod koniec lat 30. weterani bitwy sfinansowali także szkołę we wsi.

Walki pod Krzywopłotami zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, napisem na jednej z tablic:  „KRZYWOPŁOTY 14 XI 1914″.

Zobacz również: