5 grudnia 1918 roku, 104 lata temu, we Florynce (ob. woj. małopolskie) proklamowano niepodległość Ruskiej Ludowej Republiki Łemków.

To łemkowskie państwo powstało przez skupienie się Powiatowych Rad Ruskich z regionu (Gładyszów, Śnietnica, Krynica-Zdrój, Sanok). Władzą zwierzchnią nad państwem sprawowała Naczelna Rada Łemkowszczyzny, na czele której stanął ksiądz greckokatolicki Mychajło Jurczakewycz.

Łemkowie, jako lud prawosławny, wykazywali tendencje silnie prorosyjskie. Z tego powodu byli prześladowani przez władze austriackie podczas Wielkiej Wojny, gdyż postrzegano ich jako moskalofili i potencjalnych rosyjskich szpiegów. Odrzucili więc propozycję zjednoczenia się z Zachodnioukraińską Republiką Ludową, czego o dziwo nie zrobiła w listopadzie Republika Komańczańska – inne państwo łemkowskie powstałe w wyniku rozpadu Austro-Węgier.

Reprezentacja republiki ruskiej pojawiła się na obradach paryskiej konferencji pokojowej w osobach ks. Jurczakewycza, premiera Jarosława Kaczmarczyka oraz doktora Aleksandra Cichańskiego. Domagali się tam włączenia swojego państwa w granice Czechosłowacji na zasadzie autonomii etnicznej, jednak postulat ten nie został spełniony.

Osamotnione państwo łemkowskie zostało więc zlikwidowane przez Wojsko Polskie w 1920 roku. Przywódcy Ruskiej Ludowej Republiki Łemków (Kaczmarczyk, Dmytro Chylak i Mykoła Gromasiak) zostali aresztowani i postawieni przed sądem za zdradę stanu. Obrona dowiodła jednak, iż nie byli oni nigdy obywatelami polskimi, zarzut ten więc upadł i w 1921 roku cała trójka wyszła na wolność.

Zobacz również: