Pamięć o Obertynie, rozległej wsi w województwie stanisławowskim, przetrwała wśród wielu mieszkańców Dolnego Śląska. Tuż po zakończeniu II wojny wyjechało stąd ponad 2 tysiące osób z polskim rodowodem. Osiedlili się w Oławie, Sobocisku, Lutyni, Krępicach, okolicach Kłodzka. Na Ukrainie pozostawili krewnych.
Przez lata nie mieli kontaktu z rodzinami żyjącymi po drugiej stronie granicy. Ale najmłodsze pokolenie Kresowian coraz częściej interesuje się ojczyzną swoich przodków, a wyprawy na Wschód są najlepszą lekcją historii. W lipcu 2013 roku w ramach akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia rozpoczęło się porządkowanie zabytkowego cmentarza w Obertynie. Pracowali uczniowie Gimnazjum z Bystrzycy Oławskiej wraz z opiekunkami Małgorzatą Wawrzeń rodem z Uszni i Heleną Masło – rodem z Obertyńskiej ziemi. Kolejne wizyty w tym niezwykłym miejscu na Pokuciu również ekipy Studia Wschód rozbudziły zainteresowanie Obertynem wśród tych, którzy ponad 70 lat temu musieli opuścić ojcowiznę. Początek 2016 roku dawni Obertynianie i ich potomkowie postanowili spędzić na ziemi pradziadów. W podróż wyruszyły 52 osoby. Czekali na nich stęsknieni Rodacy, którzy często po raz pierwszy mogli uścisnąć swoich krewniaków z dalekiej Polski. Inicjatorem wyjazdu był wrocławianin Adam Gawliński, potomek wielkiej kresowej rodziny, która ponad 200 lat mieszkała na Pokuciu. Pan Adam Wraz z trójką muzykujących dzieci – Anią, Marysią i Markiem przygotował koncert kolęd dla mieszkańców ziemi obertyńskiej.
Dawni i obecni mieszkańcy Obertyna dumni są ze swojej małej ojczyzny, przez którą przetoczyła się wielka polska historia. To tutaj w 1531 roku hetman Jan Tarnowski stojący na czele wojski polskich, ruskich i litewskich pokonał największego wówczas wroga Rzeczypospolitej – hospodara Mołdawskiego Piotra Raresza i jego trzykrotnie liczniejszą armię. Sława tej bitwy przetrwała przez wieki i dodawała otuchy mieszkającym na Pokuciu Polakom.
Od połowy lat 40 – tych ubiegłego wieku – miejsce bitwy było zaniedbane. W czasie drugiej wojny zniszczony został pomnik w kształcie krzyża, zaginęła tablica ufundowana przez Rodaków w 1931 roku z okazji 400. rocznicy bitwy. Zrujnowano również żołnierskie mogiły. Ale Polacy z ziemi obertyńskiej nie pozwolili zatrzeć śladów swojej dawnej historii. Z okazji 470. rocznicy tego wydarzenia – 22 sierpnia 2001 roku – na bitewnych wzgórzach zebrali się mieszkańcy Obertyna, przedstawiciele różnych wyznań i narodowości. W wielkiej procesji parafianie kościoła rzymskokatolickiego i grekokatolickiego przeszli na pole bitwy, znajdujące się na obrzeżach miasta . Nadszedł czas aby poświęcić zrekonstruowany krzyż i oryginalną pamiątkową tablicę z 1931 roku, odnalezioną w pobliskim Żukowie przez miejscową nauczycielkę – Natalię Tomyn.
Odcinek Studia Wschód poświęcony tym wydarzeniom został wyemitowany we wtorek 19 stycznia na antenie TVP3 Wrocław. Powtórka odbyła się dzień później na tym samym kanale, o 21.15.
Program można obejrzeć online tutaj.
Poniżej galeria, w której prezentujemy archiwalne zdjęcia z ucczenia 470. rocznicy bitwy pod Obertynem (rok 2001), a także zdjęcia z ostatniej wizyty Polaków w Obertynie, u swoich rodzin.