14 listopada 1918 roku, 104 lata temu, proklamowany został Dyrektoriat – kolegialny organ ukraińskich stronnictw niezależnościowych, który przygotował obalenie władzy hetmana Pawła Skoropadskiego.

Ukraina była wówczas (od końca kwietnia 1918 roku) protektoratem Niemiec i Austro-Węgier, mającym zapewniać im dostawy żywności i kopalin w zamian za ochronę przed Rosją Sowiecką. W celu jego ustanowienia państwa centralne rozwiązały samorzutnie powstałą w przeciągu 1917 roku Ukraińską Republikę Ludową i wyznaczyli Skoropadskiego, byłego rosyjskiego generała, na głowę Państwa Ukraińskiego.

Rabunkowa polityka Niemców i Austriaków na wsi, której chłopi coraz częściej przeciwstawiali się powstaniami, oraz prorosyjskie sympatie samego hetmana zraziły Ukraiński Sojusz Narodowy oraz Wszechukraiński Związek Ziemstw do Skoropadskiego. Z powodu rozejmu w Compiègne i wycofania się Niemców z Ukrainy, hetman zaczął szukać nowego protektora, zamierzał więc ogłosić federację z Rosją.

Na to zareagowali jego przeciwnicy. 14 listopada w Białej Cerkwi powołano Dyrektoriat, w skład którego weszli socjaldemokraci Wołodymyr Wynnyczenko i Symon Petlura, eserowiec Fedir Szweć, niepodległościowy socjalista Opanas Andrijewśkyj i przedstawiciel kolejarzy Andrij Makarenko. Powołali oni rząd odrodzonej URL.

Dyrektoriat, mający pod sobą 3,5 tys. żołnierzy z Korpusu Strzelców Siczowych, ogłosił powstanie przeciw hetmanowi. Opuszczony przez zwierzchników i własne wojsko Skoropadski uciekł do Niemiec, a Dyrektoriat wkroczył do Kijowa 14 grudnia 1918 roku.

Zobacz również: