228 lat temu, 16 października 1794 roku, w Warszawie generał Tomasz Wawrzecki został zaprzysiężony na najwyższego naczelnika insurekcji kościuszkowskiej w miejsce wziętego do rosyjskiej niewoli Tadeusza Kościuszki.

Urodzony w 1759 w Mejsztach, był zwolennikiem reform, aktywnym posłem Sejmu Czteroletniego z powiatu brasławskiego w 1788 roku. Wszedł w skład Deputacji do Formy Rządu, powołanej przez Sejm Czteroletni dla określenia ustroju Rzeczypospolitej.

Walczył w wojnie polsko-rosyjskiej 1792, podczas powstania kościuszkowskiego był fundatorem walki zbrojnej, organizatorem i dowódcą na Żmudzi i w Kurlandii. Po klęsce pod Maciejowicami i pojmaniu Kościuszki został naczelnikiem insurekcji w stopniu generała-lejtnanta decyzją Rady Najwyższej Narodowej.

Kierował działaniami zbrojnymi w ostatniej fazie insurekcji wraz z generałem Józefem Zajączkiem. Po nieudanej obronie Warszawy, zakończonej rzezią Pragi i kapitulacją stolicy, wycofał się z resztką wojsk w okolicę Radoszyc, gdzie też w połowie listopada ostatnie oddziały powstańcze zostały rozwiązane. Został zwolniony z niewoli rosyjskiej w 1796 roku wraz z Kościuszką przez cara Pawła I i wrócił na Litwę.

W okresie Księstwa Warszawskiego został podjął współpracę z carem Aleksandrem I, dzięki czemu w 1813 roku znalazł się w składzie Rady Najwyższej Tymczasowej. W Królestwie Polskim był ministrem sprawiedliwości i senatorem-wojewodą. Zmarł w 1816 roku w Mejsztach, pochowany w Widzach (ob. Białoruś).

Zobacz również: