Pod koniec października ubiegłego roku na polskim cmentarzu w Hanaczowie odbyła się uroczystość poświęcenia pomnika upamiętniającego polskie ofiary 3 napadów z 1944 roku. W rocznicę upamiętnienia tragicznie zmarłych mieszkańców wsi, ich potomkowie znów zebrali się w tym symbolicznym miejscu. „Pamięć o Hanaczowie” to najnowszy odcinek kresowego programu „Studio Wschód”.
Dawni mieszkańcy Kresów Wschodnich niechętnie wracają na ziemie swoich przodków. Ponad 70 lat temu wielu opuściło ją na zawsze. Z ostatnich lat wojny pozostały dramatyczne wspomnienia, często ukrywane przed dziećmi i wnukami. Czasem nie ma już do czego wracać – bo w miejscach w których mieszkały całe pokolenia naszych Rodaków – nie ma żadnego śladu życia. Byli mieszkańcy Hanaczowa historycznej osady w okolicach Przemyślan od dawna planowali wyprawę na rodzinną ziemię. Choć wieś została wypalona , a jej część zwana Zagórą, zniknęła z powierzchni ziemi – pozostały groby bliskich i kościół zamieniony dzisiaj na greckokatolicką cerkiew. Pozostała również bezimienna mogiła pomordowanych, na której nikt przez lata nie odważył się postawić choćby skromnej tabliczki. Niespełna dwa lata temu Hanaczowianie z Rogów na Opolszczyźnie postanowili ocalić pamięć o przodkach i lepiej poznać historie swoich rodzin. Zorganizowali wspólnie z ekipą Studia Wschód pierwszą wyprawę na rodzinna ziemię. Wśród uczestników tego wyjazdy odżyły wspomnienia sprzed ponad 70 laty.
Odcinek można obejrzeć – online tutaj
Podczas trzech napadów na tę miejscowość w lutym, kwietniu i maju 1944 roku zginęło ponad 170 naszych Rodaków. Pochowano ich w pospiechu na skraju polskiego cmentarza. Kiedy na początku 2015 roku potomkowie Hanaczowian dotarli na rodzinną ziemię, zastali w tym miejscu prawdziwy las. Poruszeni wyglądem mogił , w których spoczęli ich najbliżsi – postanowili odnowić zabytkową nekropolię. W lipcu ubiegłego roku w ramach akcji MOGIŁĘ PRADZIADA OCAL OD ZAPOMNIENIA uporządkowali groby swoich przodków. Niektórzy odnaleźli krewnych, poznali dawnych sąsiadów. Okazało się ,że wśród mieszkańców okolicznych wsi jest wielu Polaków
Podczas tego pobytu zapadła decyzja o wybudowaniu pomnika ku czci tragiczne zmarłych. Pod patronatem Fundacji STUDIO WSCHÓD rozpoczęły się przygotowania do upamiętnienia tego miejsca. Datki zbierali Kresowianie, którzy po wojnie osiedlili się w Rogach i okolicach Niemodlina na Opolszczyźnie. Pozwolenie na wybudowanie obelisku za zgodą obecnych mieszkańców Hanaczówki – wydała wiejska rada w Stanimierzu. Pod koniec października ubiegłego roku na polskim cmentarzu odbyła się uroczystość poświęcenie tego pomnika. W rocznicę upamiętnienia tragicznie zmarłych mieszkańców Hanaczowa ich potomkowie znów zebrali się w tym symbolicznym miejscu. Była wspólna modlitwa razem z grekokatolikami, którą poprowadzili proboszcz rzymskokatolickiej parafii w Przemyślanach i proboszcz parafii grecko-katolickiej w Hanaczówce. Były tez słowa o przebaczeniu i pojednaniu.
Grażyna Orłowska-Sondej
Reportaż pt. „Pamięć o Hanaczowie” wyemitowany został 5 października o godz. 18.25 na kanale TVP Polonia. Powtórka odbyła się 6 dni później (11 października) o godz. 18 na TVP3 Wrocław. Materiał obejrzeć można również w Internecie.
Ekipa Studia Wschód zrealizowała reportaż o Hanaczowie również przed rokiem, gdy odsłonięto tablice upamiętniające ofiary. Zapraszamy do jego obejrzenia:
http://www.studiowschod.pl/artykuly/uczczeni-po-latach-studio-wschod-24-11-2015/