„Pamięć o Rumnie”. Studio Wschód: 23.02.2016

You are currently viewing „Pamięć o Rumnie”. Studio Wschód: 23.02.2016

„Pamięć o Rumnie” to najnowszy odcinek programu Studio Wschód. Tym razem reportaż opowiada o miejscowości w powiecie gródeckim. Polacy żyli tu od wieków w zgodzie z Ukraińcami. Nie przypuszczali, że w ostatnich latach II wojny zdarzy się tragedia, która odmieni losy całej polskiej społeczności.

Drugiego czerwca 1944 roku z rąk ukraińskich sąsiadów zginęło 40 naszych Rodaków. Ich zbiorowa mogiła na polskim cmentarzu została upamiętniona w 1994 roku przez urodzonego w Rumnie ks. prof. Tadeusza Patera. Pod symbolicznym krzyżem spotykają się dzisiaj współcześni mieszkańcy wsi

Rumno w powiecie gródeckim należy do najstarszych miejscowości na ziemi lwowskiej. Od XV wieku wieś ta była własnością Stanisława Chodeckiego wojewody ruskiego, wybitnego męża stanu, który w 1475 roku założył tutaj pierwszą w okolicach Komarna rzymskokatolicką parafię. Drewniany kościół z początków XVII stulecia , wielokrotnie niszczony dopiero w 1936 roku postanowiono zamienić na murowany. Jego fundatorką była ówczesna właścicielka miejscowych dóbr – hrabina Karolina Lanckorońska, która utrzymywała przyjacielskie kontakty z mieszkańcami Rumna.

Polacy żyli tu od wieków w zgodzie z Ukraińcami. Nie przypuszczali, że w ostatnich latach II wojny zdarzy się tragedia, która odmieni losy całej polskiej społeczności.  Drugiego czerwca 1944 roku z rąk ukraińskich sąsiadów zginęło 40 naszych Rodaków. Ich zbiorowa mogiła na polskim cmentarzu została upamiętniona w 1994 roku przez urodzonego w Rumnie ks. prof. Tadeusza Patera. Pod symbolicznym krzyżem spotykają się dzisiaj współcześni mieszkańcy wsi . Wielu z nich ma polskie korzenie, ponieważ od wieków istniały tu rodziny mieszane. Pomnik pomordowanych stanął na skraju przedwojennej, zabytkowej nekropolii. Stare naggobki schowane są w trawie i zaroślach. W lipcu tego roku grupa uczniów z Gimnazjum nr 2 w Oławie pod opieką Jacka Polasza- nauczyciela rodem z Rumna – uporządkuje zapomniany polski cmentarz w ramach akcji MOGIŁĘ PRADZIADA OCAL OD ZAPOMNIENIA. Pomoc zadeklarowali dawni mieszkańcy tej ziemi z Opolszczyzny i Dolnego Śląska.

Grażyna Orłowska-Sondej


Krzyż upamiętniający tragiczne wydarzenia, po którym spotykają się mieszkańcy Rumna.

DSCF2893


Odcinek online możesz obejrzeć tutaj.


Bohaterem tego odcinka jest właśnie Jacek Polasz, nauczyciel gimnazjum nr 2 w Oławie, którego przodkowie mieszkali właśnie w Rumnie. Tutaj Polak odnalazł spokrewnionych ze sobą ludzi, którzy bardzo ciepło go przyjęli. Nauczyciel przybliża również historię swojej rodziny, która nie zdecydowała się powrócić na rodzinną ziemię, mając w pamięci wydarzenia z 1944 roku, gdy w Rumnie zamordowano 40 Polaków.

O tych tragicznych dniach opowiada również ks. prof. Tadeusz Pater, który wspomina m. in. moment podpalenia wsi, płonące domu oraz zwierzęta. Wstrząsającą historię przedstawia zaś Anna Hrabowieńska, mieszkanka Rumna.

– To stało się w nocy, krzyk, zamieszanie. Mieszkaliśmy między Polakami, tu był tylko jeden sąsiad – a tam żyli takie biedaki. To był straszny poranek, wszyscy biegają, my nie mamy się gdzie podziać. Boimy się… Przyjechali po nas i pojechaliśmy z ciotecznym bratem do Horożany. To był ogromny strach, wszędzie pełno zabitych. Była strzelanina, trudno to sobie wyobrazić jak bardzo baliśmy się. Bóg jeden wie kto to wszystko zrobił… Żeby to już nigdy nie powtórzyło się. Żebyśmy już więcej tego nie musieli oglądać – mówiła staruszka.

Od tego roku cmentarz w Rumnie będzie porządkowany w ramach akcji Mogiłę pradziada ocal od  zapomnienia. Grupą wolontariuszy z Oławy będzie kierował właśnie Jacek Polasz. Miejscowi doceniają inicjatywę i szanują to, co robią Polacy, dbając o swoją historię. W takim tonie wypowiedziała się Swietłana Nazar, mieszkanka Lwowa:

– Chcę podziękować Jackowi i całej waszej drużynie, że podjęliście taką szlachetną działalność odnajdywania tutaj na Ukrainie śladów polskości zwłaszcza podczas porządkowania polskich cmentarzy. Wasze przesłanie, że trzeba sięgać do korzeni – ważne jest również dla nas. Nawet dla takiej małej dziewczynki, która zaczyna rozumieć, że trzeba znać swoją rodzinną historię, nawet sprzed 200 czy 300 lat. Trzeba się nad nią zadumać, czasem zapłakać . Wtedy nigdy nie zapomni się o swoich przodkach.


Odcinek online możesz obejrzeć tutaj.


Powtórka zostanie wyemitowana jutro (środa, 24.02.2016) na antenie TVP3 Wrocław o godz. 21.15

Zamieszczamy również galerię zdjęć z naszego pobytu w Rumnie. Na jednym ze zdjęć znajduje się symboliczny krzyż, upamiętniający zamordowanych Polaków.