374 lata temu, 23 września 1648 roku, w czasie powstania Chmielnickiego rozpoczęła się trwająca trzy dni bitwa pod Piławcami.

Na granicy Wołynia i Podola 25 tysięcy Kozaków założyło dwa ufortyfikowane obozy. Polscy hetmani Mikołaj Potocki i Marcin Kalinowski zostali wzięci do niewoli przez Kozaków cztery miesiące wcześniej po klęsce pod Korsuniem, więc 30-tysięcznymi wojskami polskimi dowodzili regimentarze Dominik Ostrogski, Mikołaj Ostroróg i Aleksander Koniecpolski.

Na skutek kłótni między regimentarzami nie udało się przeprowadzić pod Piławcami decydującego uderzenia – bitwa realnie była zbiorem potyczek poszczególnych oddziałów. W końcu w polskich szeregach rozeszła się paniczna pogłoska o przybyciu na pomoc Chmielnickiemu potężnych sił tatarskich, gdzie przybyło ich tylko 4 tysiące. Polska obrona była pasywna wobec kontrnatarcia kozackiego, a wkrótce rozeszła się kolejna pogłoska o ucieczce regimentarzy.

Porzucając tabory i broń polskie wojska zaczęły w panice uciekać Jedynie piechota Samuela Osińskiego starała się w sposób zorganizowany osłaniać odwrót, ponosząc jednak duże straty. Wkrótce Kozacy zajęli polski obóz, a wraz z nim tabory oraz setkę dział.

Skutki klęski pod Piławcami były dla Korony opłakane – połączone wojska Chmielnickiego i Islam Gireja ruszyły w głąb Rzeczypospolitej docierając bez przeszkód aż pod Lwów i Zamość. Rzeczpospolita straciła kontrolę nad większością Wołynia i Podola na kilka lat.

Zobacz również: