Caryca Katarzyna Wielka wydała ukaz powołujący generał-gubernatorstwo litewskie na ziemiach odebranych Rzeczypospolitej 228 lat temu – 30 października 1794 roku.

Godność zarządcy tego terytorium jako pierwszemu przypadła księciu Nikołajowi Repninowi, byłemu posłowi rosyjskiemu w Warszawie, który także miał niemały wkład w upadek państwa polsko-litewskiego w czasie pełnienia tego urzędu w latach 1764-68.

Siedziba administracji znajdowała się na początku w Grodnie, dopiero po ostatecznym usunięciu Rzeczypospolitej z map świata przeniesiono ją do Wilna. Generał-gubernatorstwo składało się z trzech guberni: grodzieńskiej (z początku słonimskiej), wileńskiej (nazwaną na początku litewską) oraz kowieńskiej.

Litewskie generał-gubernatorstwo wchodziło w skład Kraju Północno-Zachodniego (obok guberni mińskiej, witebskiej i mohylewskiej), podporządkowanego pod Kraj Zachodni. Terytorium to znane jest Polakom jako ziemie zabrane i obejmuje przede wszystkim obszar wschodni dawnej Rzeczypospolitej.

Zostało zlikwidowane krótko przed wybuchem pierwszej wojny światowej w 1912 roku, podczas gdy równolegle dokonano jeszcze kilku przekształceń administracyjnych na zachodzie Imperium Rosyjskiego.

Zobacz również: