81 lat temu, 2 lipca 1941 roku, zakończył się pierwszy pogrom ludności żydowskiej we Lwowie.

Rozpoczął się 30 czerwca, tego dnia o wpół do piątej nad ranem do miasta wkroczył ukraiński batalion „Nachtigall” (podporządkowany wówczas pułkowi specjalnemu „Brandenburg”). Wieczorem członkowie banderowskiej frakcji OUN proklamowali niepodległość Ukrainy
i powstanie rządu Jarosława Stećki.

Żydzi obwiniani o kolaborację z Sowietami i oraz udział w masakrach więziennych NKWD stali się celem zemsty części ludności miasta Lwowa, podburzanej przez Niemców. W trakcie pogromu milicja ukraińska utworzona przez OUN-B ściśle współpracowała z formacjami niemieckimi, a koordynacja działań nastąpiła najpóźniej wieczorem 30 czerwca 1941 roku.

Jak podaje Filip Friedman: „ukraińska milicja i Niemcy (…) poczęli przetrząsać mieszkania żydowskie w poszukiwaniu ofiar. Zabierano mężczyzn, gdzieniegdzie jednak i całe rodziny, nie wyłączając dzieci, pod pretekstem, że mają oczyszczać więzienia lwowskie z trupów. Kilka tysięcy Żydów zagnano w ten sposób, wśród bicia, naigrywania się i szyderstw gawiedzi do więzień lwowskich (…).” Według polskiej prasy emigracyjnej „(…) o potworności przeprowadzanej tam masakry świadczy fakt, że w Brygidkach od uderzeń żelaznymi drągami mózg rozpryśnięty był na ścianach na wysokości II piętra; krew od bramy więzienia na Łąckiego spływała rynsztokami aż do Głównej Poczty.”

2 lipca Niemcy ukrócili chaotyczne pogromy i samosądy – Einsatzgruppe C przystąpiła do planowej likwidacji ludności żydowskiej, komunistów i innych tzw. wrogów państwa. Liczba ofiar spośród ludności żydowskiej we Lwowie do połowy lipca 1941 ocenia się od 3 do 7 tysięcy osób.

Zobacz również: