106 lat temu, 4 lipca 1916 roku, rozpoczęła się dwudniowa bitwa pod Kostiuchnówką.

Rozpoczęta miesiąc wcześniej rosyjska ofensywa Brusiłowa po miesiącu dotarła na pozycje Legionów Polskich pod wsią Kostiuchnówka (ob. rejon maniewicki obwodu wołyńskiego Ukrainy). Wszystkie trzy brygady legionowe znalazły się tam późną jesienią 1915 roku, po stabilizacji frontu. W lipcu roku 1916 na Legiony spadło ciężkie zadanie opóźnienia natarcia rosyjskiego 46. Korpusu Armijnego.

Pomimo panicznej ucieczki węgierskiego honvedu na prawym skrzydle, Polacy nie dopuścili do przerwania frontu, wytrzymując kilkakrotnie ponawiany atak całej rosyjskiej dywizji. Pozbawione wsparcia artylerii i łączności brygady legionowe liczyły łącznie tylko 5500 żołnierzy, stawiając opór 13 000 Rosjan.

Najcięższe walki stoczyła I Brygada Józefa Piłsudskiego, a zwłaszcza jej 5 pułk piechoty, gdzie straty bojowe przekroczyły 50%. Ogółem polskie straty wyniosły 2000 żołnierzy poległych (wśród nich m.in. major Tadeusz Wyrwa-Furgalski, porucznik Jan Hajec i kapitan Stanisław Sław-Zwierzyński) bądź rannych, była to największa bitwa Legionów podczas Wielkiej Wojny.

Pomimo taktycznego zwycięstwa Rosjan armia monarchii habsburskiej za sprawą polskich Legionów odniosła niezwykle ważny sukces strategiczny, zapobiegając przełamaniu frontu mogącemu spowodować całkowitą jego dezorganizację na tym odcinku, a w dalszej perspektywie nawet powrót do działań wojennych na terenie Kongresówki bądź Galicji.

Walki pod Kostiuchnówką – zarówno te, które toczyły się podczas bitwy w lipcu 1916, jak
i wcześniejsze, z listopada 1915 – zostały upamiętnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie: „KOŚCIUCHNÓWKA 4 XI 1915 i 4–6 VII 1916”.

Zobacz również: