6 grudnia 1921 roku, 101 lat temu, w Moskwie zmarł Mikołaj Jańczuk – etnograf, archeolog, folklorysta i pisarz, uważany za naukowca rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego.

Urodzony w 1859 roku na Podlasiu, we wsi Stara Korynica (ob. woj. mazowieckie). Uczył się w Moskwie, ukończył na uniwersytecie studia historyczno-filologiczne. Podczas brania udziału w ekspedycjach etnograficznych gromadził materiały naukowe z zakresu folklorystyki – legendy, zapisy nutowe ludowych pieśni czy różne podania.

Działał w rozmaitych towarzystwach naukowych o profilu historycznym, etnograficznym, archeologicznym i literaturowym. W roku 1889 współzałożył „Recenzje etnograficzne”, czasopismo to redagował przez prawie 30 lat. Po przewrocie bolszewickim i wojnie domowej pozostał w Rosji.

Wykładał literaturę ukraińską i białoruską na Uniwersytecie Moskiewskim, miał także niemały udział w powołaniu do życia Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego. Zbiory Białoruskiej Biblioteki Narodowej poszerzył o swój własny prywatny księgozbiór, przekazany na jej rzecz.

Jego dorobek naukowy znajduje się przede wszystkim w badaniach kultury ludowej Ukrainy, Białorusi, Polesia i Podlasia. Jańczuk uważał Podlaszuków za odrębny naród ruski, posługujący się własnym samodzielnym językiem. W języku podlaskim pisał on nawet wiersze, jednak mimo to nadal zachowywał więź z kulturą białoruską i ukraińską. Zmarł w wieku 72 lat, spoczywa na moskiewskim Cmentarzu Nowodziewiczym.

Zobacz również: