Antoni Chruściel ps. „Monter”, generał brygady Wojska Polskiego i dowódca sił powstańczych w Warszawie, zmarł w Waszyngtonie 62 lata temu – 30 listopada 1960 roku.

Urodził się w Gniewczynie Łańcuckiej w 1895 roku, podczas Wielkiej Wojny po krótkiej służbie w rozwiązanym Legionie Wschodnim został wcielony do armii austriackiej. Wojnę zakończył w stopniu porucznika, dowódcy kompanii austriackiego 90 pułku piechoty, który w listopadzie 1918 roku sprowadził do jarosławskiego garnizonu z bronią i sprzętem.

Przyjęty do WP na samym początku 1919 roku. W latach 20. i 30. pełnił służbę w Białymstoku i Lwowie. II wojna światowa zastała go w Brześciu, na stanowisku dowódcy 82 Syberyjskiego Pułku Strzelców. Dostał się do niewoli niemieckiej, z której został zwolniony w październiku 1939 roku.

Od połowy roku następnego w konspiracji. Komendant okręgu stołecznego ZWZ, a potem AK. Na tym stanowisku dowodził powstaniem warszawskim, choć miał kontakt jedynie ze zgrupowaniami na Śródmieściu. Był zwolennikiem wybuchu walk w mieście, jednak po latach przyznał, że było to błędem.

Po wyzwoleniu przez Amerykanów z obozu jenieckiego udał się do Londynu i był oficerem PSZ. Władze komunistyczne pozbawiły go obywatelstwa w 1946 roku. W 2004 roku jego prochy zostały przeniesione z amerykańskiego Doylestown na Powązki.

Zobacz również: