Gabriela Zapolska, pisarka, aktorka i krytyczka literacka przełomu XIX i XX wieku, zmarła we Lwowie 17 grudnia 1921 roku – 101 lat temu.

Urodzona w Podhajcach (ob. dzielnica Łucka, obwód wołyński Ukrainy) w 1857 roku w rodzinie Piotrowskich, ziemian herbu Korwin. Naukę otrzymała w domu oraz przez krótki czas we Lwowie, w Instytucie Wychowawczo-Naukowym. Wyszła za porucznika i żmudzkiego ziemianina Śnieżko-Błockiego w wieku 19 lat, pragnęła zostać aktorką, przez co trafiała do amatorskich teatrzyków i zespołów wędrownych ze wszystkich części podzielonego zaborami kraju.

W latach 80. zerwała wszelkie więzi z mężem, rodziną i dawnym środowiskiem, zaczęła występować w jednym z warszawskich teatrów amatorskich. Występowała później także w Krakowie, Lwowie i Poznaniu, w 1889 roku wyjechała na pięć lat do Paryża by doskonalić swoje umiejętności aktorskie, lecz nie powiodło się to. Po powrocie do kraju nie udało jej się dostać angażu od Warszawskich Teatrów Rządowych.

Jej pisarski debiut miał miejsce jeszcze w 1883 roku, stosowany przez nią naturalizm wywołał wzburzoną dyskusję w kręgach konserwatywnych, podejmowała w swoich działach problematykę np. prostytucji czy chorób społecznych.

Od 1904 roku na stałe zamieszkała we Lwowie, wraz z drugim mężem Stanisławem Janowskim założyła objazdowy zespół teatralny. Pochowana na łyczakowskiej Alei Zasłużonych.

Zobacz również: