Król Aleksander Jagiellończyk 23 października 1501 roku, 521 lat temu, zatwierdził unię mielnicką pomiędzy Polską i Litwą.

Unia ta, zawarta trzy tygodnie wcześniej w Piotrkowie, stanowiła, że Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie mają „łączyć się i spalać w jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Odtąd obie części państwa miały wspólnie wybierać władcę, noszącego tytuł króla polskiego, na zasadzie elekcji.

Dynastia jagiellońska traciła przez to dziedziczne prawo do tronu Wielkiego Księcia. Oprócz tego przewidywano ujednolicenie walut pomiędzy Polską i Litwą oraz wzajemne udzielanie pomocy wojskowej. Były to założenia szczególnie istotne z racji wspólnego dla obu części państwa zagrożenia jakim była Moskwa.

Unia mielnicka pozostała jednak realnie jedynie zapisem na papierze. Przez tendencje rodów litewskich do separatyzmu oraz wątpliwego wsparcia samego Aleksandra Jagiellończyka nie została zrealizowana.

Niemniej jest to jedno z kluczowych wydarzeń we wspólnej historii Korony i Litwy. Unia mielnicka wyznaczyła kierunek dynamiki w zacieśniających się relacjach polsko-litewskich, których zwieńczeniem była w 1569 roku unia lubelska – początek Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Zobacz również: