221 lat temu, 21 grudnia 1801 roku, w Ilińcach (ob. obwód winnicki Ukrainy) urodził się Tomasz Padura, kompozytor, poeta i pieśniarz polsko-ukraiński.

Pochodził z rodziny szlacheckiej komornika bracławskiego herbu Sas, wykształcenie otrzymał w słynnym Liceum Krzemienieckim. Opowiadał się za wspólną walką Polaków i Rusinów o wolność przeciwko Moskwie, podczas powstania listopadowego dołączył do oddziału Wacława Rzewuskiego. Po klęsce zrywu niepodległościowego spędził dwa lata w rosyjskim więzieniu, po czym osiadł w swoim majątku w Machnówce koło Koziatynia.

W swojej twórczości, zdominowanej przez dumki, wiersze liryczne i pieśni (do których także komponował muzykę), popularyzował ukraiński folklor. Samodzielnie w przebraniu dziada proszalnego przemierzał Ukrainę i popularyzował swoje pieśni, co zapewniło mu sławę „śpiewaka kozaczyzny”.

Trudnił się także tłumaczeniem dzieł Mickiewicza, spod jego pióra wyszedł chociażby ukraiński przekład „Konrada Wallenroda”. Swoją własną twórczość pisał zarówno po polsku, jak i po ukraińsku. Błędnie przypisuje mu się autorstwo słów do pieśni „Hej, sokoły”, pochodzącej w rzeczywistości z opery Macieja Kamieńskiego.

Mimo krytyki, zarzucającej mu brak „ducha ruskiego” oraz posługiwanie się ukraińskim w formie surżyka, cieszył się na Ukrainie niemałą popularnością, a jego utwory weszły do narodowego folkloru. Padura zmarł w Koziatynie w 1871 roku, pochowano go w majątku w Machnówce.

Zobacz również: