Józef Piłsudski, jako naczelny dowódca wojsk polskich, nadał depeszę iskrową notyfikująca powstanie państwa polskiego 16 listopada 1918 roku – 104 lata temu.

Adresowana była przede wszystkim do rządów mocarstw na arenie międzynarodowej oraz w regionie – USA, Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch i Japonii oraz „wszystkich państw wojujących i neutralnych”. Tekst depeszy informował społeczność międzynarodową o powstaniu państwa polskiego, tworzonego z wolnej woli całego narodu na zasadach sprawiedliwości i porządku, którego zasięg terytorialny „obejmujące wszystkie ziemie zjednoczonej Polski”.

Był to jasny sygnał wysłany w świat dyplomacji międzynarodowej, skierowany mocarstw Ententy oraz Niemiec – jedynego z państw centralnych graniczącego wówczas z Polską które także wciąż zachowywało swoją siłę militarną, która mogła zagrozić młodemu państwu.

Nota nadana została poprzez radiostację wojskową znajdująca się w budynku działobitni położonej między bastionami Cytadeli Warszawskiej. Składała się ona z niemieckiej aparatury Telefunken oraz dwóch masztów antenowych. Przejęcie jej w całości od żołnierzy niemieckich na fali rozbrojeń tego listopada okazało się kluczowym dla ponownego powstania Polski.

Radiostacji tej dane było raz jeszcze odegrać istotną rolę, tym razem już w okresie obrony polskiej niepodległości, używano jej podczas wojny polsko-bolszewickiej, a szczególnie w trakcie bitwy warszawskiej. Została zdemontowana w okresie 1925-35.

Zobacz również: