Zygmunt Szendzielarz to legendarny dowódca 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Bohater polskiego podziemia niepodległościowego przyjął pseudonim „Łupaszka”. Skąd wzięło się to określenie? Jego geneza jest niezwykle ciekawa, a wyjaśniamy ją dzięki wspomnieniom Antoniego Rymszy „Maksa”, dowódcy 3. szwadronu, który walczył u boku Szendzielarza.

Bohater z Wileńszczyzny swój pseudonim wziął od byłego dowódcy 13 pułku Ułanów Jerzego Dąbrowskiego herbu Junosza. Sam pułkownik tego określenia nie używał, a raczej przydomek ten został mu nadany przez Sowietów po wojnie z Polską w 1920 roku. Określał on stosunek Dąbrowskiego do przeciwnika. Dowódca 13 pułku Ułanów zasłynął bowiem z „łupienia” Sowietów. Takie informacje znajdujemy w książce pt. U boku Łupaszki, autorstwa Jana Stanisława Smalewskiego. Jest to historia 5. Brygady Wileńskiej AK we wspomnieniach dowódcy 3. szwadronu por. Antoniego Rymszy „Maksa”. To pierwsza część trylogii, w skład której wchodzą jeszcze „Żołnierze Łupaszki” oraz „Więzień Kołymy”.

W książce czytamy ponadto:

– Chcę, by nazywano mnie „Łupaszka”, powiedz to wszystkim, „Maks”, i wyjaśnij: „Łupaszka”, a nie „Łupaszko” – tłumaczył mu w Niedroszli.

Wola jego komendanta nie zawsze była spełniana. Skłonni do końcówek kończących się na literę „o” Sowieci przekłamywali pseudonim. W formie „Łupaszko” dostał się Szendzielarz również do dokumentów sądowych, a później wielu publikacji historycznych. Bez względu jednak na to, czy pisano i mówiono o nim „Łupaszko” czy „Łupaszka”, pozostanie zawsze tym samym, bohaterskim dowódcą 5. Brygady AK, „Brygady Śmierci”.

łw

Wspieraj Studio Wschód i zgarniaj gwarantowane nagrody!

Wsparcie standardowe:

Wpłaty można kierować na konto Fundacji Studio Wschód:

Nr konta: 40 1540 1030 2103 7457 2565 0001 (Bank Ochrony Środowiska)

W tytule prosimy wskazywać cel wpłaty, np. „na akcję Mogiłę pradziada”, „na transport darów”. Można wskazać też konkretną osobę, której zechcą Państwo pomóc. Wtedy nasze ekipa odwiedzi potrzebującego rodaka.

*Otrzymanie nagrody jest możliwe tylko poprzez wspieranie nas przez platformę patronite.pl