Pochodząca z wołyńskiej rodziny ukraińskiej współzałożycielka jednego z pierwszych wolnych związków zawodowych w Polsce stała się jedną z najbardziej znanych działaczek NSZZ „Solidarność”.

Urodziła się w Siennem (ob. Sadowe) w 1929 roku w rodzinie Lubczyków, ukraińskich protestantów. Przed wojną ukończyła tylko cztery klasy szkoły powszechnej, w wieku 14 lat została zabrana na zachód przez właścicieli majątku w Pustomytach, u których pracowała. Przenieśli się oni po wojnie do Gdańska, gdzie Walentynowicz zarabiała na życie w piekarni i fabryce margaryny.

W latach 50. rozpoczęła pracę spawacza w Stoczni Gdańskiej, dzięki wyrabianiu ponad 200% norm trafiała na pierwsze strony prasy. Jako działaczka Ligi Kobiet Polskich zaczęła walkę o prawa pracowników, co ściągnęło na nią uwagę bezpieki. Przekwalifikowała się na suwnicową w stoczni, w 1968 roku próbowano wyrzucić ją z pracy za żądanie wyjaśnień w sprawie defraudacji funduszu zapomogowego.

Wspierała robotników protestujących w grudniu 1970 roku. Decyzja o zwolnieniu jej z pracy pięć miesięcy przed jej wiekiem emerytalnym stała się punktem zapalnym strajków w sierpniu 1980 roku, w efekcie którego powstał NSZZ „Solidarność”. Została internowana w stanie wojennym.

Po 1989 roku znalazła się w opozycyjnym do Wałęsy stronnictwie Andrzeja Gwiazdy. Zginęła w katastrofie Smoleńskiej w 2010 roku w wieku 81 lat.

Zobacz również: