Krymska Republika Ludowa, niepodległe państwo tatarskie na Półwyspie Krymskim, została proklamowana 13 grudnia 1917 roku – 105 lat temu.

Tego dnia komitet wykonawczy Kongresu Tatarskiego wraz z jego członkami zwołał w Symferopolu konstytuantę, utworzył pełniący obwiązki rządu Dyrektoriat oraz ogłosił niepodległość Krymu od Rosji Sowieckiej. Miejscowi bolszewicy zareagowali 10 dni później – aresztowali przywódców republiki, rozbili jej siły zbrojne gdy odmówiły podporządkowania się im.

Zaprowadzili na Półwyspie władzę sowiecką, cechującą się brutalnością byłych marynarzy rosyjskiej Floty Czarnomorskiej i bezprawiem. Sytuacja zmieniła się wiosną 1918 roku, gdy na fali pokoju brzeskiego Krym został na krótko zajęty przez wojska Ukraińskiej Republiki Ludowej, które zostały stamtąd wyrzucone przez Niemców.

Nowi włodarze Krymu postanowili przyzwolić na samorządność Tatarów na czele z rządem Macieja Sulkiewicza, generała pochodzenia polsko-tatarskiego. Niemcy wycofali się z Krymu i Ukrainy pod koniec 1918 roku, a na ich miejsce przyszła „biała” Armia Ochotnicza Denikina, która zastąpiła dotychczasowy samorząd swoim własnym.

Wtedy to legalny rząd Sulkiewicza, poprzez swojego ministra spraw zagranicznych oraz polskiego przedstawiciela w Szwajcarii, zażądał od Ligi Narodów udzielenia Rzeczypospolitej mandatu nad Krymem, co uchroniłoby Tatarów od zakusów „białych” i „czerwonych” Rosjan. Nic takiego się jednak nie stało i władze tatarskie na Krymie zostały zlikwidowane ostatecznie przez bolszewików wiosną 1919 roku.

Zobacz również: