Pokój Grzymułtowskiego, nazywany także pokojem wieczystym i kończący IV wojnę polsko-rosyjską, został zaprzysiężony we Lwowie przez króla Jana III Sobieskiego 336 lat temu – 21 grudnia 1686 roku.

Rozmowy mające na celu wyklarowanie kształtu traktatu pokojowego zaczęły się jeszcze w 1678 roku, lecz delegacja moskiewska nie była w stanie dojść do kompromisu z senatorami, wobec czego zdecydowano się jedynie na przedłużenie warunków rozejmu andruszowskiego z 1667 roku na następne trzynaście lat.

Negocjacje wkrótce przeniosły się na pogranicze polsko-rosyjskie oraz do Moskwy, gdzie finalnie w maju 1686 roku udało się podpisać traktat pokojowy. Ze strony Rzeczypospolitej sygnowali go Krzysztof Grzymułtowski, wojewoda poznański (od którego traktat bierze swoją nazwę w polskiej historiografii), oraz Marcjan Ogiński, kanclerz wielki litewski.

Pokój ten de iure zakończył stan wojny trwający od 1654 roku. Zatwierdzał on jedynie postanowienia rozejmu w Andruszowie, zgodnie z którymi Rzeczpospolita traciła Kijów wraz z całym Lewobrzeżem Ukrainy oraz województwa smoleńskie i czernihowskie. Gwarantowała także wolność wyznania wiernym cerkwi prawosławnej, co w późniejszych latach było pretekstem ingerencji Rosji w sprawy polskie.

Moskwa z kolei zapewniała takie same prawa katolikom, dołączała do Rzeczypospolitej w sojuszu przeciwko Turkom i Tatarom i wypłacała jej subwencję o wartości 730 tys. złotych polskich.

Zobacz również: