135 lat temu, 4 grudnia 1887 roku, w Wilnie urodził się Józef Adam Plebański – inżynier i jeden z ojców dziedziny radiotechniki w Polsce.

Wykształcenie w tym kierunki zdobył na Politechnice w Charlottenburgu (ob. Berliński Uniwersytet Techniczny), podczas Wielkiej Wojny wcielony do armii rosyjskiej jako specjalista z zakresu łączności radiowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości osiadł w Warszawie i związał się na dobre z radiem. Na początku lat 20. założył firmę „Radjopol”, będącą pierwszym producentem lamp elektronowych w kraju.

W 1923 roku połączyła się ona z firmą „Farad”, w wyniku czego powstało Polskie Towarzystwo Radiowe. Plebański objął w nim stanowisko dyrektora technicznego, większość udziałów w tej spółce akcyjnej należało już do kapitału zagranicznego (przede wszystkim brytyjskiego i francuskiego). Ze swojej wytwórni pod Warszawą Towarzystwo nadało pierwszy polski program radiowy.

PTR trudniło się nie tylko produkcją oraz sprzedażą sprzętu radiowego, lecz także popularyzowaniem nowej gałęzi wiedzy jaką była radiotechnika. Dysponowało obszerną bibliotekę literatury fachowej w tym zakresie oraz utrzymywało kontakty z pozostałymi europejskimi specjalistami.

Plebański był także autorem licznych wynalazków oraz właścicielem patentów na konstrukcje radiotechniczne. Jego badania na temat radiolokacji przysłużyły się do rozwoju radaru w Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej. Zmarł w Warszawie w wieku 80 lat.

Zobacz również: