28 listopada 1942 roku, równo 80 lat temu, rozpoczęła się niemiecka Aktion Zamość.

Był to kryptonim zbioru operacji wysiedleńczo-pacyfikacyjnych w ramach Generalnego Planu Wschodniego, obejmującego ziemie przedwojennej wschodniej Polski oraz Związku Sowieckiego. Narody słowiańskie oraz Żydzi mieli zostać wysiedleni z obszaru dzisiejszej Ukrainy w granice Generalnej Guberni, w tym właśnie Zamojszczyzny, z której wypędzono Polaków. Na ich miejsce przyszli by koloniści niemieccy, sprowadzeni z całej Europy.

Polakom wypędzanym z domów na Zamojszczyźnie pozwolono jedynie na zabranie do 20 kg osobistego bagażu oraz 20 złotych. Ludzi traktowano brutalnie, rodziny rozdzielano – często starcy, kobiety i dzieci trafiały do oddzielnych obozów przejściowych.

Ci którzy opierali się wygnaniu byli najczęściej zabijani na miejscu. Doszło także do tzw. rabunku dzieci – polskie dzieci o cechach aryjskich przekazywano do rodzin niemieckich i w ten sposób germanizowano. Wysiedlenia zakończyły się w marcu 1943 roku i objęły 116 wiosek.

Następnym etapem akcji była pacyfikacja dalszych osad w celu przygotowania do ich „zwolnienia”. Docelowo Niemcy mieli spacyfikować 696 wsi, jednak w wyniku pojawienia się zbrojnego oporu w postaci powstania zamojskiego, wysiedlili tylko ok. 1/3 z nich.

Zobacz również: